-
1 действовать
несов.1) эш итү2) эшләү3) хәрәкәт итү, эшләү4) ( на кого-что) тәэсир итү, йогынты ясау5) (применяться, иметь силу) көчендә булу, гамәлдә булу -
2 за
1) с вин. п. (около, вокруг) янына, янында2) с вин. п. ( при указании на начало действия)...лый башлау,...га тотыну3) с вин. п. (при указании предмета, лица, позади или по другую сторону к-рого что-то помещено, спрятано)...газаткнуть (что-л.) за пояс — нәрсәне дә булса билбауга кыстыру
4) с вин. п. (при указании цены, платы)...га5) с вин. п. (позднее; больше; сверх)...данему за сорок — аңарга кырыктан артык, ул кырыктан узган
6) с вин. п. ( при указании на расстояние)...да7) с вин. п. (раньше на какое-л. время)...нан... элек8) с вин. п. (в течение какого-л. времени)...га,...да, өчен9) с вин. п. (при указании на лицо или предмет, к к-ому прикасаются)...дан,...га10) с вин. п. (ради, в пользу чего-л.) өчен11) с вин. п. (вместо, в качестве кого-л.) өчен, урынына12) с вин. п. (при указании лица или предмета, выступающего в качестве кого-чего-л.)... итеп алу,... дип белүпринять (кого-л.) за своего знакомого — кемне дә булса танышың дип белү
13) с вин. п. (при указании лица, к к-ому возникает какое-л. чувство) өчен14) с вин. п. и с тв. п. (по причине, вследствие) өчен;...лыктан15) с вин. п. и с тв. п. (через, по ту сторону, позади, около) артына, аръягына, артында, аръягында, читенә, кырыена; янында;...га16) с тв. п. (позади, вслед, следом) артыннан, эзеннән17) с тв. п. (во время чего-л.)...да; вакытында, чакта, арада18) с тв. п. (при указании лица или предмета, на к-ые направлено действие)...ны19) с тв. п. (с целью, для чего-л.)...га;...ны20) с тв. п. (при указании лица, от к-ого зависит наступление какого-л. действия, за к-ым числится что-л.)...га,...ның21) с тв. п....ган;...лы22) с тв. п. (при указании на смену действия, состояния, лица, предмета, явления)...дан соң•- кто за?- выйти замуж
- за исключением
- ни за что!
См. также в других словарях:
кул — I. 1. Кеше гәүдәсенең ике яныннан чыгып торган пар әгъза. Шул әгъзаның беләзектән түбәнге өлеше, чугы 2. күч. Берәр эшне, шөгыльне башкарган көч, корал, чара, бер эштә, шөгыльдә катнашлык дошман кулы сизелә. Берәр эшнең уйланылган, гөман ителгән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әвәләү — диал. 1. Нәрсәнең дә булса эчендә яки өстендә әйләндерә әйләндерә тәгәрәтү 2. Нәр. б. кул белән арлы бирле йөртеп, оештырып йомры яки башка формага китерү. Йоннан, мамыктан, һ. б. тәгәрәтеп, угалап берәр нәрсә эшләү; басу бер пар киез итек әвәләп … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әүкәләү — диал. 1. Нәрсәнең дә булса эчендә яки өстендә әйләндерә әйләндерә тәгәрәтү 2. Нәр. б. кул белән арлы бирле йөртеп, оештырып йомры яки башка формага китерү. Йоннан, мамыктан, һ. б. тәгәрәтеп, угалап берәр нәрсә эшләү; басу бер пар киез итек әвәләп … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сугу — 1. Кул белән яки берәр әйбер белән кискен бәрү. диал. Кыйнау 2. Берәр нәрсәгә бәреп, яңгырау тавышы чыгару, кагу чаң сугу 3. Ашлыкның: башактагы, кузактагы бөртекләрен кагып кою 4. Махсус калыпка салып ясау, эшләп чыгару кирпеч с. , акча с. . күч … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
язу — (ЯЗДЫРУ) – I. ф. 1. Кәгазь яки башка нәрсә өстенә нин. б. билгеләр (хәреф, цифр һ. б. ш.) төшерү. с. Яза торган язу машинкасы 2. Нин. б. язма текст төзү хат язу 3. Язма рәвештә нәр. б. тур. хәбәр итү. Нәр. б. турында матбугатта бастырып чыгару.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эшче — 1. Җитештерүчән хезмәт белән профессиональ шөгыльләнүче кеше; гадәттә нин. б. предприятиедә, фирмада яки аерым хуҗада ялланып эшләүче кеше 2. Кайда да булса берәр профессия буенча эшләүче, хезмәт итүче. ЭШЧЕ КОРТ – Бал җыючы умарта корты. ЭШЧЕ… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ишарә — 1. Гадәттә кул, баш, йөз хәрәкәте белән теләкне, әмерне, ризалыкны яки кисәтүне белдерә торган билге; Ым 2. күч. Ачыктан ачык, турыдан туры әйтмичә, читләтеп сиздерү; Киная 3. иск. Билге, тамга калынлык ишарәсе. ИШАРӘ БАРМАК – Баш һәм урта… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
орчык — 1. Кул белән җеп эрләү өчен бер башы тупыйк, икенче башы нечкә очлы, ә уртасы юантык итеп эшләнгән агач таякчыктан торган корал 2. Төрле механизмнарда, җайланмаларда әйләнү күчәре хезмәтен үти торган кендек. ОРЧЫК СӨЯК – Кешедә беләк сөякләренең… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кулалмаш — 1. Ике кеше эшли торган эштә ярдәмгә, парга 2. Бер эш көненә бер эш көне (кулга кул) түләү шарты белән эшләшеп 2. Пардаш, ярдәмче … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кулалмашка — 1. Ике кеше эшли торган эштә ярдәмгә, парга 2. Бер эш көненә бер эш көне (кулга кул) түләү шарты белән эшләшеп 2. Пардаш, ярдәмче … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
агач — 1. Каты кәүсәле, ботаклары ябалдашланып торган күпьеллык үсемлек. Шул үсемлекнең ботаклардан арындырылган кәүсәсе. с. Агачтан ясалган, салынган 2. Төзүгә һәм әйберләр ясауга китә торган агач материал; үзагач 3. күч. Аңгыра, надан. АГАЧ АЯК – 1)… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
